Czasy dzieciństwa i młodości

Karol Józef Wojtyła urodził się 18 maja 1920 roku w Wadowicach, mieście położonym w południowej Polsce (niedaleko Krakowa). Przyszedł na świat jako drugi syn Karola Wojtyły seniora i Emilii z Kaczorowskich. Jego brat – Edmund – był starszy o 14 lat, a siostra Olga – zmarła tuż po urodzeniu. Karol ochrzczony został 20 czerwca 1920 roku. Cała rodzina Wojtyłów wiodła skromne  życie. Ojciec był porucznikiem, urzędnikiem administracji wojskowej, natomiast matka zajmowała się prowadzeniem domu i opieką nad dziećmi. W rodzinie od zawsze panowała atmosfera religijności. Wojtyłowie cieszyli się wyjątkowym szacunkiem wśród mieszkańców Wadowic. W tamtym czasie miasto zamieszkiwane było przez liczną społeczność żydowską.

Matka Karola Wojtyły zmarła, gdy chłopiec miał 9 lat. Ojciec postanowiła zabrać chłopców, swoich synów, do Sanktuarium Maryjnego w Kalwarii Zebrzydowskiej. W przyszłości do tego właśnie miejsca papież Jan Paweł II powracał bardzo często. Brat Karola Wojtyły zmarł trzy lata później. Edmund, będący lekarzem, zaraził się szkarlatyną od pacjentki w szpitalu w Bielsku – Białej.

Przyszły papież naukę w I Państwowym Gimnazjum Męskim im. Marcina Wadowity w Wadowicach rozpoczął w 1930 roku. Już w I klasie postanowił wstąpić do kółka ministranckiego, które prowadził ksiądz Kazimierz Figlewicz. To właśnie w czasach gimnazjalnych okazało się, że Karol Wojtyła posiada niezwykły talent pisarski i aktorski. Karol Wojtyła przystąpił do egzaminu maturalnego w 1938 roku, następnie rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Wspólnie z ojcem przeprowadzili się i zamieszkali przy ul. Tynieckiej 10, w niewielkiej dwupokojowej suterenie. Studia, które podjął Karol (filologia polska), cieszyły się wówczas niezwykłą popularnością, przeżywały okres swojej świetności.

Czasy wojny

W wyniku wybuchu II wojny światowej (1 września 1939 roku) życie Karola Wojtyły zmieniło się diametralnie. Wojska niemieckie wkroczyły do Krakowa 6 września 1939 roku. Uniwersytet Jagielloński został zamknięty 6 listopada 1939 roku – konsekwencja przeprowadzonej przeciwko środowisku naukowemu akcji pacyfikacyjnej SonderaktionKrakau. Profesorów zatrudnionych w uniwersytecie wywieziono do obozu Sachsenhausen. Karolowi Wojtyle udało się w tym czasie znaleźć pracę w Zakładach Chemicznych „Solvay”, które mieściły się w Borku Fałęckim. Praca w tym właśnie miejscu zapewniła przyszłemu papieżowi względne bezpieczeństwo, dlatego że dla Niemców zakład ten był w ówczesnym czasie bardzo potrzebny.

Początek 1941 okazał się dla Karola Wojtyły niezwykle trudny. 18 lutego zmarł Jego ukochany ojciec. Wojtyła przeżył tę stratę bardzo boleśnie. Swoją pomoc i wsparcie Karolowi okazali w tym czasie Państwo Kydryńscy. To właśnie u nich zamieszkał po stracie ojca. Pomocną dłoń do pogrążonego w smutku Wojtyły wyciągnął także Jego dawny nauczyciel z Wadowic, Mieczysław Kotlarczyk, który był założycielem Teatru Rapsodycznego. Karol związanym był z tym miejscem od początku jego istnienia.

Rok po śmierci ojca Karol Wojtyła podjął decyzję, która zaważyła na całym jego dalszym życiu. W 1942 roku postanowił wstąpić do tajnego seminarium duchownego – podczas porannej Mszy Świętej asystował metropolicie Adamowi Sapiesze, popołudniami pracował w zakładach chemicznych, a noce poświęcał na pilną naukę.

Czasy posługi kapłańskiej i biskupiej

Czteroletnie studia teologiczne Karol Wojtyła ukończył z wynikiem celującym (w sierpniu 1946 roku). 1 listopada tego samego roku otrzymał święcenia kapłańskie z rąk kardynała Adama Stefana Sapiehy. Swoją pierwszą mszę świętą odprawił w krypcie św. Leonarda na Wawelu.

Karol Wojtyła zdecydował się podjąć studia na Papieskim Uniwersytecie Dominikańskim – Angelicum. Wyjechał do Rzymu 15 listopada 1946 roku. Podczas pobytu we Włoszech przyszły papież mógł poznawać metody działalności duszpasterskiej stosowane w innych krajach. Wojtyła uczestniczył, m.in. we mszy świętej celebrowanej przez Ojca Pio. Niektórzy twierdzą, że to właśnie on przepowiedział Karolowi, że obejmie Tron Piotrowy.

Karol Wojtyła zdał egzamin licencjacki, następnie rozpoczął pisanie rozprawy doktorskiej pod kierunkiem profesora Reginalda Garrigou – Lagrange’a. Praca była zatytułowana: „Zagadnienia wiary u świętego Jana od Krzyża”. Rozprawa uzyskała najwyższą ocenę. Karola Wojtyła nie otrzymał jednak tytułu doktora, dlatego że nie jego praca nie została wydrukowana – nie posiadał wówczas funduszy na to, żeby to zrobić.

Po powrocie do Polski Karol Wojtyła został wikariuszem w parafii znajdującej się w niewielkiej miejscowości Niegowić. W tym samym czasie obronił swoją poszerzoną pracę doktorską. W tym miejscu spędził 13 miesięcy, następnie został przeniesiony do parafii św. Floriana w Krakowie. Od samego początku krakowskiej posługi kapłańskiej Wojtyła cieszył się ogromną sympatią wśród wiernych, zwłaszcza wśród młodzieży. Prowadził  rekolekcje, które przyciągały setki osób, organizował liczne pielgrzymki, górskie wędrówki i spływy kajakowe. Niesamowity kontakt, który udało się nawiązać Karolowi Wojtyle z młodzieżą sprawił, że młodzi często nazywali swojego duszpasterza „Wujkiem”.  

Kolejne lata upłynęły Wojtyle przede wszystkim na pracy naukowej. ArcybiskupEugeniusz Baziak udzielił mu urlopu, który poświęcił na opracowanie rozprawy habilitacyjnej. Gotowa praca – zatytułowana „Ocena możliwości opacia etyki chrześcijańskiej na założeniach systemu MaxaSchelera” – została jednogłośnie przyjęta 12 grudnia 1953 roku przez Radę Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Karol Wojtyła tytuł docenta otrzymał jednak dopiero 31 października 1957 roku. Podjął pracę w Metropolitalnym Seminarium Duchowym w Krakowie, na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (tam również po dwóch latach pracy objął Katedrę Etyki). W jego wykładach brało udział tylu studentów, że czasem brakowało dla nich miejsca i musieli siadać na podłodze.

Karol Wojtyła został powołany na biskupa pomocniczego archidiecezji krakowskiej w lipcu 1958 roku – tym samym został on najmłodszym polskim biskupem (miał wówczas 38 lat). Za dewizę całej swojej posługi biskupiej, a także i późniejszej papieskiej, uznał słowa „TotusTuus” („Cały Twój”). Oznaczały one całkowite oddanie się w opiekę Maryi, a dzięki niej także w opiekę Chrystusowi.

11 października 1962 roku rozpoczęło się niezwykle ważne dla Kościoła powszechnego wydarzenie – Sobór Watykański II. Biskup Karol Wojtyła wyróżniał się aktywnością podczas prac soborowych. Dzięki swojemu wykształceniu i doskonałej znajomości łaciny zabierał często głos, a także przygotowywał różnego rodzaju opracowania.

Biskup Wojtyła 30 grudnia 1963 roku otrzymał od papieża Pawła VI informację o nominacji na stanowisko arcybiskupa metropolity krakowskiego. Kandydatura bp. Karola Wojtyły została zaakceptowana przez polskie władze komunistyczne, które uprzednio odrzucały wszystkie inne propozycje. Wynikało to zapewne z przypuszczeń (swoją drogą jakże błędnych), że nowy arcybiskup nie będzie interesował się kwestiami politycznymi i uda się go skłócić z ówczesnym Prymasem Polski, kardynałem Stefanem Wyszyńskim. Uroczyste objęcie władzy przez biskupa Wojtyłę, tzw. ingres, miało miejsce 8 marca 1964 roku na Wawelu. Mimo nowych obowiązków biskup Karol Wojtyła nadal aktywnie uczestniczył w kolejnych sesjach Soboru Watykańskiego II zakończonego w 1965 roku. Ponadto w tym samym czasie włączył się w przygotowania do obchodów Millenium Chrztu Polski.

Mianowanie Karola Wojtyły na kardynała (przez papieża Pawła VI) miało miejsce 26 czerwca 1967 roku. Pomimo kolejnych obowiązków Wojtyła nie zaniedbywał miejsca, które było mu wyjątkowo bliskie, Krakowa. Prowadził tam spotkania dla par i małżeństwa, a także zorganizował sprawnie działający system nauczania religii poza szkołą. Organizowane spotkanie przyczyniły się do powstania Instytutu Rodziny, który z biegiem lat stał się także integralną częścią Papieskiej Akademii Teologicznej.

Obowiązki kardynała, które spoczęły na Karolu Wojtyle, nie przyczyniły się do zaniedbania przez niego pracybadawczej. W tamtym okresie wydał książkę „Osoba i czyn” – dzieło o charakterze filozoficznym, uznawane za jedno z najważniejszych w karierze naukowej przyszłego papieża. Obywał w tym czasie liczne podróże zagraniczne – do Stanów Zjednoczonych, Kanady, Australii, czy Republiki Federalnej Niemiec. Uczestniczył w międzynarodowych zjazdach teologicznych oraz w pracach kongresów teologów polskich. Starał się regularnie odwiedzać papieża podczas prywatnych audiencji. Niezwykłym wyróżnieniem dla Karola Wojtyły była możliwość poprowadzenia rekolekcji organizowanych w Kurii Rzymskiej w lutym 1976 roku – został o to poproszony.

Papież Paweł VI zmarł 6 sierpnia 1978 roku w Castel Gandolfo. Kardynałowie Karol Wojtyła i Stefan Wyszyński udali się wspólnie do Rzymu, aby uczestniczyć w uroczystościach pogrzebowych, które odbyły się 12 sierpnia. Następnie wzięli udział w konklawe, w którym miał zostać wybrany następca zmarłego papieża – został nim Albino Luciani, który przyjął imię Paweł I. Jego pontyfikat nie trwał jednak długo. Zmarł 28 września tego samego roku. Został pochowany 4 października. Następnie przyszedł czas na zorganizowanie kolejnego konklawe.

Czasy pontyfikatu

Karol Wojtyła został wybrany na papieża 16 października 1978 roku. O godzinie 18:18 nad Kaplicą Sykstyńską zaczął się unosić biały dym symbolizujący zakończenie głosowania podczas konklawe i podjęcie decyzji o wyborze nowego papieża. Został nim Polak, co stanowiło dla wszystkich niezwykłe zaskoczenie, dlatego że przerwano tym samym wielowiekową tradycję powoływania na głowę Stolicy Apostolskiej włoskich duchownych. Inauguracja pontyfikatu Jana Pawła II – takie imię przyjął Karol Wojtyła – miała miejsce 22 października 1978 roku. Podczas wygłaszania homilii inauguracyjnej papież wygłosił słynne słowa „Nie lękajcie się! Otwórzcie drzwi Chrystusowi!”

Jan Paweł II posługę papieską pełnił przez 26 lat i 5 miesięcy – był to jeden z trzech najdłuższych pontyfikatów w historii kościoła katolickiego. Wśród najważniejszych „przedsięwzięć”, których podjął się papież – Polak, znalazły się, m.in. wprowadzenie kościoła katolickiego w nowe tysiąclecie, działania na rzecz zapewnienia pokoju na świecie, przyczynienie się do obalenia systemu komunistycznego, zainicjowanie organizacji Światowych Dni Młodzieży, troska o ubogich, chorych i starszych, obrona praw rodziny i nienarodzonych dzieci, udział w spotkaniach z wyznawcami różnych wyznań i religii, ogłoszenie nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego oraz Katechizmu Kościoła Katolickiego.

Karol Wojtyła jako papież Jan Paweł II odbył 104 zagraniczne podróże apostolskie oraz 146 podróży na terytorium Włoch (odwiedził 129 narodów). Opublikował liczne pisma i dokumenty, w tym 14 encyklik, 11 konstytucji apostolskich, a także 45 listów apostolskich. Beatyfikował 1338 osób, kanonizował 482 osoby. Był inicjatorem ważnych dla Kościoła Katolickiego wydarzeń: Światowych Dni Młodzieży, Światowych Dni Modlitw o Pokój, lat jubileuszowych, a także Światowych Spotkań Rodzin. Jan Paweł II uczestniczył także w licznych spotkaniach i audiencjach z różnymi ludźmi: wziął udział w ponad 1600 oficjalnych i nieoficjalnych spotkaniach z głowami państw i premierami, a także w 1164 audiencjach generalnych. 

Czasy pielgrzymek do ojczyzny

W czasie trwania swojego pontyfikatu Jan Paweł II odbył osiem pielgrzymek do Polski. Pierwsza pielgrzymka do ojczyzny papieża – Polaka rozpoczęła się 2 czerwca 1979 roku. W tym samym czasie obchodzona była 900. Rocznica męczeńskiej śmierci św. Stanisława. To właśnie wtedy papież wypowiedział na Placu Zwycięstwa w Warszawie pamiętne słowa: „Niech zstąpi Duch Twój! I odnowi oblicze ziemi, tej ziemi”. 

Druga i trzecia pielgrzymka miała miejsce w 1983 i 1987 roku, jeszcze w czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Przyczyniły się one w sposób bezpośredni do powstania „Solidarności” i zdekonstruowania funkcjonującego ówcześnie systemu. Kolejne wizyty w Polsce Jan Paweł II odbył w 1995, 1997 oraz w 1999 roku. Ostatnia z pielgrzymek odbyła się w 2002 roku, kiedy to Karol Wojtyła zawierzył cały świat Bożemu Miłosierdziu w sanktuarium w Krakowie – Łagiewnikach.

Jan Paweł II podczas swoich zagranicznych podróży często docierał do narodów i miejsc szczególnie dotkniętych przez doświadczenia wojny. Jego podróże często miały charakter ekumeniczny. Wojtyła przemawiał, m.in. w siedzibie ONZ, odwiedził Kubę, a także wybrał się do Ziemi Świętej (wtedy modlił się pod Ścianą Płaczu w Jerozolimie).  

Czasy śmierci i procesu kanonizacyjnego

Początki pontyfikatu Jana Pawła II kojarzą się wszystkim z pełnią jego sił i energią, którą towarzyszyła jego działaniom. Jego zdrowie nadszarpnięte zostało jednak przez zamach na jego życie (13 maja 1981 roku) – zamachowiec Mehmet Ali Agca strzelił do Jana Pawła II na Placu św. Piotra. Strzał oddał z odległości trzech i pół metra. Papież uznał, że jego cudowne ocalenie to zasługa wstawiennictwa Matki Bożej.

Papież cierpiał na chorobę Parkinsona, która z biegiem lata zaczęła się pogłębiać. Starał się jednak z zaangażowaniem pełnić swoją posługę papieską. Chwilę przed śmierć całkowicie stracił głos, nie mógł już przemawiać do wiernych.

Jan Paweł II zmarł 2 kwietnia 2005 roku o godzinie 21:37. Wiadomość ta wstrząsnęła światem, nie tylko katolickim i chrześcijańskim. Pogrzeb odbył się 8 kwietnia 2005 roku. W uroczystościach pogrzebowych na Placu św. Piotra wzięło udział ponad 300 tysięcy wiernych, transmisję wydarzenia oglądało z kolei ponad dwa miliardy osób. Jan Paweł II  spoczął w podziemiach Bazyliki św. Piotra.

Proces beatyfikacyjny papieża – Polaka rozpoczął się 13 maja 2005 roku. Nowy papież – Benedykt XVI – uległ prośbie wiernych wołających „Santo subito!” i zdecydował o udzieleniu dyspensy od pięcioletniego okresu oczekiwania na wszczęcie procesu beatyfikacji.

Beatyfikacja Jana Pawła II odbyła się 1 maja 2011 roku. Dokonał jej papież Benedykt XVI. W przeprowadzonej wówczas Mszy Świętej uczestniczyło około 1,5 miliona osób, w tym około 300 tysięcy Polaków.

Na datą upamiętniającą (liturgiczne wspomnienie) postaci Jana Pawła II wybrano datę 22 października, która przypadła w rocznicę uroczystego rozpoczęcia pontyfikatu papieża – Polaka.

Kanonizacja Jana Pawła II miała miejsce 27 kwietnia 2014 roku w Rzymie, w niedzielę Bożego Miłosierdzia. Dokonał jej papież Franciszek.   

(Źródło: Centrum Myśli Jana Pawła II)